afb. A.F.A.M. Wetzer, 4 april 2004

Sint Janskerkhof

Binnenstad Oost

In de volksmond ook wel 'Achter de Kathedraal' genoemd.

Stadsarchief, L. Ruzius

Jaar

Naam

Bron

1910

Sint-Janskerkhof

Straatnamenlijst 's-Hertogenbosch 1910-1911

1928

St. Janskerkhof

Adresboek voor 's-Hertogenbosch 1928

2008

Sint Janskerkhof

Straatnamenlijst gemeente 's-Hertogenbosch

Klein en sfeervol

door Ed Hupkens

Foto: J.A.M. Roelands

Al heel lang wordt er op het Sint-Janskerkhof niet meer begraven. In de middeleeuwen was het vele malen groter dan tegenwoordig. In 1222 besloeg het hof van de Sint-Jan een rechthoekige ruimte van 86 bij 230 meter, en liep langs de huidige Torenstraat en Peperstraat. In 1452 werd het (kerk)hof afgescheiden van de straten door een muur. Alleen in de onmiddellijke nabijheid van de Sint-Jan werd begraven. De rest van de open ruimte werd gebruikt als vergaderplaats van de gilden, samenkomst van burgers, rechtszaal, voor mirakelspelen en kermis. De gemeentelijke brandspuit werd in die dagen 'gestald' in de middelste straalkapel, de huidige St.-Annakapel. Er was daar toen een deur naar het Sint-Janskerkhof gemaakt. In die kapel werden ook de brandslangen gedroogd. Het Sint-Janskerkhof heeft een poos Achter de Kathedraal geheten.

Eeuwenlang werden de doden in de kerken begraven. Omdat begrafenissen in de kerk ongemak, stank en besmettingsgevaar veroorzaakten, gaven de overheden de voorkeur aan het begraven op het kerkhof. Op 19 maart 1811 werd in 's-Hertogenbosch het keizerlijk decreet van Napoleon van 1804 van kracht, dat begraven in de kerk verbood. In 1823 was de Sint-Jan vrijwel geheel omsloten door een kerkhof. Op 19 mei 1858 werd de laatste dode op het kerkhof begraven. Een dag later werd het kerkhof gesloten. Vanaf 1860 werd het kerkhof geruimd.
Wat van het grote kerkhof van de Sint-Jan is overgebleven, is een klein en sfeervol pleintje aan de noordoostkant van de kathedraal; met aan de rand een prachtige, uitheemse Amberboom.

Stadsblad woensdag 19 december 2007

Sint Janskerkhof

Reeds lang is het Sint Janskerkhof van zijn oude, uit de naam blijkende functie ontheven. Wat overbleef is een sfeervol pleintje waar nog iets uit oude tijden lijkt voort te leven. Het Vondelingenhuis had er, evenals andere huizen in de Clarastraat, zijn achteruitgang. In de middelste straalkapel van de Sint Jan, de tegenwoordige Sint Annakapel, had de gemeente een brandspuit gestald, er was daar toen een deur naar het Sint Janskerkhof gemaakt.

45

Straat in Straat uit (1984) 45

2 januari 2008

2001

Eddie Nijhof

Breukbanden

Bossche Bladen 4 (2001) 118

1972	Redactie Nieuwe mogelijkheden St.Janskerkhof. 'Het Pandje' van H. Bergé smaakvol gerestaureerd Brabants Dagblad dinsdag 30 mei 1972 (foto's)
1972	Redactie 'Bestuderen wat we hier kunnen gaan doen'. Ook wethouder lijkt 'in' voor restauratie St. Janskerkhof Brabants Dagblad dinsdag 4 juli 1972 (foto)
1979	Redactie Snelle aanpak van restauratie van het Sint-Janskerkhof gewenst Brabants Dagblad vrijdag 26 januari 1979 (foto's)
1979	J.A.M. Roelands Het St. Janskerkhof Den Bosch gisteren en eergisteren (1979) 87
1982	Redactie Rapport "omgeving Sint Jan" Dienst Gemeentewerken, afd. Binnenstad ('s-Hertogenbosch 1982)
1988	T.J. Pot Een gebitsonderzoek van het 18e eeuwse grafveld St. Janskerkhof 1984 Kroniek Bouwhistorisch en Archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch 's-Hertogenbosch 1 (1988) 125-149
1988	C.F. van de Bund Insecten- en mijtenresten uit een 13e eeuwse kuil met organisch materiaal in 's-Hertogenbosch. Kroniek Bouwhistorisch en Archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch 's-Hertogenbosch 1 (1988) 150-154
1997	H. van Haaster Plantaardige en dierlijke resten uit de middeleeuwen. De resultaten van het archeologisch onderzoek op het Sint Janskerkhof. Kroniek Bouwhistorisch en Archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch 's-Hertogenbosch 2 (1997) 140-162
1997	H.L. Janssen, E. Nijhof, D. van Vrie Het archeologisch onderzoek van de middeleeuwse bebouwing op het Sint Janskerkhof. Kroniek Bouwhistorisch en Archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch 's-Hertogenbosch 2 (1997) 48-139
1997	H.W. Boekwijt, H.L. Janssen Het Sint Janskerkhof als multi-disciplinair onderzoeksproject: een evaluatie. Kroniek Bouwhistorisch en Archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch 's-Hertogenbosch 2 (1997) 241-252
2000	Marcel Jansen Boekbespreking : Dood en begraven : Sint-Janskerkhof 1629-1858 Bossche Bladen 4 (2000) 140
2003	Peter Berkien St. Janskerkhof Zelfkrant 10 (2003) 6
2011	Skeletten gaan brandweerkelder in • Ruim 400 skeletten worden eind dit jaar bijgezet in niet meer gebruikte brandweerkelder bij de Sint-Jan. • Gemeente komt hiermee afspraak met kerkbestuur na. • Gedenksteen op of bij kelder na herbegraving. Wim Hagemans \| Brabants Dagblad woensdag 25 mei 2011
2011	400 Bosschenaren weer 'thuis' Met een eenvoudige plechtigheid is gisterochtend de herbegraving van vierhonderd Bosschenaren gevierd bij de Sint-Jan in Den Bosch. Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad donderdag 3 november 2011

1999

Marcel Portegies

Dood en begraven in 's-Hertogenbosch
Uitgeverij Matrijs | Utrecht 1999

	Het St. Janskerkhof, z.j. Hendrik de Laat (1900-1980) (aquarel) Particuliere collectie
	Het St. Janskerkhof, z.j. Jac. Pijnenborg () (aquarel)
	Gezicht op 'Het Pandje' aan het St. Janskerkhof, z.j. G. Janssen () (olieverf op karton, 51.5 x 34.5 cm) Collectie kunstenaar
	Oude huizen aan het St. Janskerkhof, z.j. G. Janssen () (olieverf op karton, 65.5 x 44.5 cm) Collectie kunstenaar
	Het St. Janskerkhof, met gezicht op de St. Janskerk, z.j. Frans Slager (1876-1953) (aquarel, 13.0 x 9.5 cm) Mevrouw van Schijndel-Pijnenborg, Utrecht
	Het Sint Janskerkhof in herfststemming, 1904 Frans Slager (1876-1953) (olieverf) Collectie Museum Slager, 's-Hertogenbosch
	St.-Janskerkhof, 1925 Hendrik de Laat (1900-1980) (ets, 12.2 x 18.8 cm) Het Bossche Prentenmuseum, 's-Hertogenbosch
	Het St. Janskerkhof in 1933 Hendrik de Laat (1900-1980) (aquarel, 31.0 x 23.5 cm) Perticuliere collectie Op de achtergrond een boerderij met voor de deur een zandkist. Links ziet men een deel van een houten hek. Het terrein van de St. Janskerk was in het begin dezer eeuw afgezet door een hoog houten hek met dicht opeenstaande brede latten. Aan de Hinthamerstraatzijde stond een ijzeren hek. Het woonhuis rechts is vervangen door een geheel nieuw pand.

Hinthamerstraat

Sint Janskerkhof 1

Sint Janskerkhof 1

Sint-Janskerkhof F 21 (????)

Sint-Janskerkhof 1 (1909)

1910	J.C. Hardeman (1e Luitenant Ingenieur)
1943	D. van Bree (ketelmaker)

Sint Janskerkhof 1a

Sint-Janskerkhof 1a (????)

1923	Ludovicus M. Daniëls (electro monteur)

Sint Janskerkhof 1b

Sint-Janskerkhof 1b (????)

1928	wed. J. Stibbe

Sint Janskerkhof 2

Sint-Janskerkhof F 21 (????)

Sint-Janskerkhof 2 (1909)

Sint Janskerkhof F 33

Sint-Janskerkhof F 33 (????)

Vervallen (1909)

Sint Janskerkhof 3

Sint-Janskerkhof F 34 (????)

1894	B. Kuijpers (metselaar)
1908	J.A. Sars (voerman)

Sint-Janskerkhof 3 (1909)

1910	J.A. Sars (voerman)

Sint Janskerkhof 4

Sint-Janskerkhof F ongen. (????)

Sint-Janskerkhof 4 (1909)

Sint Janskerkhof F 34a

Sint-Janskerkhof F 34a (????)

Vervallen (1909)

Sint Janskerkhof 5

Sint-Janskerkhof F 33 (????)

Sint-Janskerkhof F 35 (1880)

1894	J.H. Derks (smid)

Sint-Janskerkhof 5 (1909)

1910	H.H. van Appeven (timmerman)
1923	Henricus H. van Appeven (timmerman)
1928	B. Kuijpers

Sint Janskerkhof 6

Sint-Janskerkhof F 36 (????)

1908	H.H. van Appeven (timmerman) - L. Peters (arbeider)

Sint-Janskerkhof 6 (1909)

1910	P. de Beer (schoenmaker)

Sint Janskerkhof 7

Sint-Janskerkhof F 37 (????)

1894	H.H. Appenen (timmerman) - C. Philippi (schoenmaker)
1908	G. Bouwman (arbeider) - J. Dalmee (timmerman) - J. v.d. Lee (arbeider) - J.M. Rutten (reparateur naaimachines)

Sint-Janskerkhof 7 (1909)

1910	G. Bouwman (arbeider) - J. Dalmee (timmerman) - J. v.d. Lee (arbeider) - L. Peters (arbeider)
1943	A. Guntlisbergen (metaalbewerker)

Sint Janskerkhof 7a

Sint-Janskerkhof 7a (????)

Achter de Kathedraal 7a (????)

1943	A. van Bokhoven (beeldhouwer)

Sint Janskerkhof 8

Rijksmonument

Sint-Janskerkhof F 35 (????)

1865	H. van Zelst (veehouder en vrachtrijder)

Sint-Janskerkhof F 38 (????)

1875	W. Sars (hovenier)
1881	W. Sars (hovenier)
1894	W. Sars (hovenier)
1908	wed. W. Sars & Zonen (vrachtr. expediteurs) - G. van Schijndel (zonder beroep)

Sint-Janskerkhof 8 (1909)

1910	wed. W. Sars & Zonen (vrachtrijders)
1923	Hendrikus W. Baks (sigarenmaker)

Sint Janskerkhof 9

Rijksmonument

Sint-Janskerkhof F 39 (????)

Sint-Janskerkhof 9 (1909)

????	van Bokhoven (beeldhouwersatelier)

Sint Janskerkhof 10

Sint-Janskerkhof F 37 (????)

Sint-Janskerkhof F 40 (1880)

1894	J.A. Bouwens (bewaarder gevangenissen) - J.M. Rutten (hovenier)
1908	K. Chumacher (apothekersknecht) - A. Cribbelier - D. Roeters (waschvrouw) - P. van der Stokker (smid)

Sint-Janskerkhof 10 (1909)

1910	K. Chumaker (arbeider) - wed. Herben - D. Roeters (waschvrouw) - J. Rutte (rep. naaimachines)

Sint Janskerkhof 11

Sint-Janskerkhof F 41 (????)

1908	G.J.M. Arens (sigarenmaker) - C.A. Bexswinkel (timmerman)

Sint-Janskerkhof 11 (1909)

1910	G.J.M. Arens (sigarenmaker) - C.A. Rexswinkel (timmerman)
1928	W.J. Kuijten - C.A. Rexwinkel
1943	B. Kuijpers

Sint Janskerkhof 12

Sint-Janskerkhof F ongen. (????)

Sint-Janskerkhof 12 (1909)

Sint Janskerkhof 13

Sint-Janskerkhof F 41a (????)

Sint-Janskerkhof 13 (1909)

1910	Fr. Breuer - L. Knooft (concierge gebouw brandverz. K. de N.)
1928	J. van de Laak - P. van de Laak
1943	P.B.P. Peeters (betonvlechter) - P.J. Peeters (betonvlechter)

Sint Janskerkhof F 42

Sint-Janskerkhof F 42 (????)

Vervallen (1909)

Sint Janskerkhof F 43

Sint-Janskerkhof F 43 (????)

Vervallen (1909)

Sint Janskerkhof F 44

Sint-Janskerkhof F 44 (????)

1894	G. van Haaren (smid)

Vervallen (1909)

Sint Janskerkhof 14

Sint-Janskerkhof F 45 (????)

1894	H. Maas (loodgieter)
1908	Fr. Breuer - L. Knooft (concierge brandverz. K. de N.)

Sint-Janskerkhof 14 (1909)

1910	wed. Maas
1928	H. Brands
1943	A.J.F. Guntlisbergen (sjouwer)

Sint Janskerkhof 15-16

Rijksmonument

Sint Janskerkhof 15

Sint-Janskerkhof F 46 (????)

1908	K. van Gestel (passementwerker)

Sint-Janskerkhof 15 (1909)

1910	K. van Gestel (passementwerker)
1923	Carolus A. van Gestel (stoker)
1928	L.A. Peters
1943	L.A. Peters
1985	Galerie 't Pandje

Sint Janskerkhof 16

Sint-Janskerkhof F 47 (????)

1908	J. Rijnken (pakhuisknecht)

Sint-Janskerkhof 16 (1909)

1910	J. Rijkken (pakhuisknecht)
1928	J.F.A. Ruijken
1943	H.A.A. Ruijken (expeditieknecht) - J.F.A. Ruijken

Sint Janskerkhof 17

Sint-Janskerkhof F 47a (????)

1908	P. van Wijk (timmerman)

Sint-Janskerkhof 17 (1909)

1910	P. van Wijk (timmerman)

Sint Janskerkhof F 48

Sint-Janskerkhof F 48 (????)

Vervallen (1909)

Sint Janskerkhof 18

Sint-Janskerkhof F 49 (????)

Sint-Janskerkhof 18 (1909)

1928	R.J. Nelissen
1943	H. Veenstra (grondwerker)

Sint Janskerkhof 19

Sint-Janskerkhof F 50 (????)

1908	J. Wagenaar

Sint-Janskerkhof 19 (1909)

1910	J. Wagenaar
1928	F.J. de Kanter
1943	R.J. Nelissen (monteur)

Sint Janskerkhof 20

Sint-Janskerkhof F 51 (????)

1908	A.J. Smulders (huisbewaarster)

Sint-Janskerkhof 20 (1909)

1910	A.J. Smulders (huisbewaarster)

Choorstraat

  5211 LA  1..19
  5211 LA  2..18

1593	Kapittel 15. Toneelvertooning op St. Jans kerkhof. Bron: Stads Rekeningen van het jaar 1593-1594. Deel 2, blz 1102
1603	Kapittel 16. Tenten op St. Janskerkhof en buiten de Vuchterpoort. Bron: Stads Rekeningen van het jaar 1603-1604. Deel 2, blz 1156
1617	Kapittel 21. Het kruis op St. Jans kerkhof voor Stads rekening gewerwd en verguld. Bron: Stads Rekeningen van het jaar 1617-1618. Deel 2, blz 1242

  1909 : aan één zijde bebouwd 1..20

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 256, 258, 265

Sint Janskerkhof

Binnenstad Oost

Klein en sfeervol

Sint Janskerkhof

Eddie Nijhof

Redactie

Redactie

Redactie

J.A.M. Roelands

Redactie

T.J. Pot

C.F. van de Bund

H. van Haaster

H.L. Janssen, E. Nijhof, D. van Vrie

H.W. Boekwijt, H.L. Janssen

Marcel Jansen

Peter Berkien

Skeletten gaan brandweerkelder in

400 Bosschenaren weer 'thuis'

Marcel Portegies

Het St. Janskerkhof, z.j.

Het St. Janskerkhof, z.j.

Gezicht op 'Het Pandje' aan het St. Janskerkhof, z.j.

Oude huizen aan het St. Janskerkhof, z.j.

Het St. Janskerkhof, met gezicht op de St. Janskerk, z.j.

Het Sint Janskerkhof in herfststemming, 1904

St.-Janskerkhof, 1925

Het St. Janskerkhof in 1933

n: vermelding in een voetnoot

Google

Op deze pagina

Rijksdienst Cultureel Erfgoed